Hợp đồng quyền chọn là gì
Home Financial accounting Bàn thêm về Hợp đồng quyền chọn
| Bàn thêm về Hợp đồng quyền chọn |
Cùng với bài viết Hợp đồng quyền chọn và phương pháp hạch toán của Nguyễn Trung Lập đăng trên tapchiketoan.info về hạch toán theo hợp đồng quyền chọn, chúng tôi muốn làm rõ thêm một số vấn đề về hợp đồng quyền chọn liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Hợp đồng quyền chọn
Hợp đồng quyền chọn là hợp đồng cho phép người mua nó có quyền, nhưng không bắt buộc, được mua hoặc được bán:
+ Một số lượng xác định các hàng hoá, ngoại tệ hay chứng khoán;
+ Tại (hoặc trước) một thời điểm xác định trong tương lai;
+ Với một mức giá xác định tại thời điểm ký hợp đồng.
Tại thời điểm xác định trong tương lai, người mua quyền có thể thực hiện hoặc không thực hiện quyền mua (hay bán) các hàng hoá, ngoại tệ hay chứng khoán. Nếu người mua thực hiện quyền mua (hay bán), thì người bán quyền buộc phải bán (hay mua).
Các loại quyền chọn
Quyền chọn cho phép được mua gọi là quyền chọn mua (call option), quyền chọn cho phép được bán gọi là quyền chọn bán (put option).
Quyền chọn mua trao cho người mua (người nắm giữ) quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, được mua các hàng hoá, ngoại tệ hay chứng khoán vào một thời điểm (kiểu Châu Âu) hay trước một thời điểm (kiểu Mỹ) trong tương lai với một mức giá xác định.
Quyền chọn bán trao cho người mua (người nắm giữ) quyền, nhưng không phải nghĩa vụ, được bán các hàng hoá, ngoại tệ hay chứng khoán vào một thời điểm (kiểu Châu Âu) hay trước một thời điểm (kiểu Mỹ) trong tương lai với một mức giá xác định.
Đối với quyền chọn mua sẽ có người mua quyền chọn mua và người bán quyền chọn mua. Đối với quyền chọn bán, cũng sẽ có người mua quyền chọn bán và người bán quyền chọn bán.
Để có được quyền, người mua quyền (chọn mua hay chọn bán) phải trả một khoản tiền (gọi là giá của quyền chọn) cho người bán quyền. Mức giá này được thanh toán ngay khi ký kết hợp đồng quyền chọn.
Giá trị nhận được của quyền chọn mua vào lúc đáo hạn
Gọi PT là giá trị thị trường của các hàng hoá, ngoại tệ, chứng khoán vào lúc đáo hạn, PHĐ là giá xác định tại thời điểm thoả thuận hợp đồng và P là giá trị nhận được của quyền chọn vào lúc đáo hạn.
Mua quyền chọn mua:
Vào lúc đáo hạn, nếu thực hiện quyền, người mua sẽ mua với giá PHĐ. Nếu mua trên thị trường, người mua sẽ trả với giá PT.
Trường hợp PT > PHĐ. Nếu thực hiện quyền người mua sẽ mua với giá PHĐ, trong khi nếu ra thị trường thì phải mua với giá PT. Như vậy, nếu PT > PHĐ, người mua quyền chọn mua sẽ thực hiện quyền và nhận được giá trị P = PT - PHĐ.
Trường hợp PT = PHĐ, người mua quyền chọn bán sẽ không thực quyền và nhận giá trị VT = 0.
Trường hợp PT = PHĐ, người mua quyền chọn bán sẽ không thực hiện quyền và người bán quyền chọn bán cũng nhận giá trị VT = 0.
Nếu PT
Tóm lại, giá trị nhận được đối với người bán quyền chọn bán vào lúc đáo hạn là: P = min<(PT - PHĐ);0>
Ví dụ minh hoạ: Quyền chọn bán xi măng có giá thực hiện PHĐ = 55.000đ. Nếu vào ngày đáo hạn 10/8/N, giá xi măng là PT = 60.000đ, thì người mua quyền chọn bán sẽ không thực hiện quyền và cả người mua lẫn người bán quyền chọn bán nhận được giá trị bằng 0. Nếu vào ngày đáo hạn giá xi măng là PT = 50.000đ thì người mua quyền chọn bán sẽ thực hiện quyền và người bán quyền chọn bán phải mua xi măng với giá 55.000đ trong khi có thể ra mua trên thị trường với giá 50.000đ. Như vậy, người bán quyền chọn bán sẽ bị lỗ 5.000đ/bao. |
